Сабақтың тақырыбы: Операциялық жүйе ұғымы.
Сабақтың мақсаты : Операциялық жүйе туралы мәлімет беру. Олардың қызметін түсіндіру.
Сабақтың көрнекілігі : интерактивті тақта, көрнекілік құралдар, карточкалар.
Пән аралық байланыс: математика.
Сабақтың түрі: жаңа сабақ түсіндіру.
Сабақтың әдісі: сыни тұрғыдан ойлау, ақпараттық технологияны
информатика пәнін оқытуда қолдану.
Сабақ барысы:
Ұйымдастыру кезеңі: оқушыларды түгендеп, оқушы көңіл күйін бағыттау, сабаққа деген ынтасын ояту.
І.Қызығушылықты ояту.
- Компьютердің программалық жабдықтамасы деген не?
- Операциялық жүйе қашан жүктеледі?
- Қосымшаларға қандай программалар жатады?
- Программалық жабдықтаманың қандай түрін өздеріңе құруға болады?
- Программалау жүйелерінің қызметі қандай?
- Драйвер программалық жабдықтаманың қай түріне жатады?
- Драйвер программалар не үшін керек?
ІІ. Мағынаны тану.
Жаңа программалар-олар операциялық жүйелер болсын немесе қосымшалар болсын, бәрібір –құру үшін, программалаушыға арнайы программа керек.Ондай программаларды программалау жүйелері деп атайды.
Жоғарғы сыныпарда сендер әртүрлі программалау жұйелерінде өздеріңнің программаларыңды жасауға үйренесіңдер.
Сонымен, компьютердің барлық программалық жабдықтамасын төмендегі сызба түрінде бейнелеуге болады (38-сурет).
Операциялық жүйе түсінігі
Операциялық жүйе-компьютердің жұмысын басқаратын басты программа.
|
Программалық жабдықтама (ПЖ)
|
- Операциялық жүйе;
- Драйверлер;
- утилиталар
|
- Офистік қосымшалар;
- деректер қоры;
- желілік қосымшалар;
- оқытушы программалар;
- энциклопедиялар,анықтамалар;
- мәтінді тану программалары;
- шетел тілдерінен аударушы-программалар;
- ойындар
|
Операциялық жүйесіз тұтынушыға компьютермен жұмыс істеу қиын болар еді. ОЖ әртүрлі құрылғылардың жүйелік блоктың ішіне орнатылуымен де сыртына қосылуымен де байланысты міндеттерді орындайды. Тұтынушы кейде операциялық жүйенің құрылғылармен және программалармен жасайтын әрекеттері туралы біле де бермейді. ОЖ тұтынушыға неғұрлым қарапайым және түсінікті программалық жабдықтама ұсынылатындай етіп құрылған.
Операциялық жүйені компьютердің қатты дискіне компьютер сататын фирмалар орнатады. Қазіргі кезде операциялық жүйесіз компьютерлерді сатып ала алмайсың. Компьютер іске қосылғанда ОЖ жедел жадыға жазылады да, онда компьютер өшірілгенге дейін сақталып қалады.
Бұл үдеріс операциялық жүйенің жүктелуі деп аталады.
Ой толғаныс.
Топтастыру. Оқушылар көмегімен орындалады.
Қолданбалы программалық жабдықтама
|
Жүйелік программалық жабдықтама
|
Компьютерде практикалық жұмыс.
А деңгейі
Адамдарға қандай программалық жабдықтама қажет екенін көрсетіңдер (тиісті бағанға «+» белгісін қойыңдар) (3-кесте):
3-кесте.
|
Жағдай
|
Жүйелік ПЖ
|
Қосымшалар
|
Программалау жүйелері
|
|
1-нұсқа
|
|
Сәулетші жаңа тұрғын үй кешенінің пішінін жобалайды
|
|
|
|
|
Банк қызметкері банк желісі үшін жаңа қосымша жазады
|
|
|
|
|
Фотограф қала көріністерін түсіру нәтижесінде алған суреттерді өңдейді
|
|
|
|
|
2-нұсқа
|
|
Тілшілер жақында өткен мереке туралы ақпарат жинайды
|
|
|
|
|
Жасөспірім Интернеттегі сүйікті ойынын қолдайтын сайт құрады
|
|
|
|
|
Бірінші сынып оқушысы әріптерді компьютерлік программа көмегімен үйренеді
|
|
|
|
|
3-нұсқа
|
|
Супермаркет сатушысы сатылған тауар туралы деректер енгізеді
|
|
|
|
|
Дәрігер электрондық деректер қорына жаңа түскен науқастың ауыру тарихын жазады
|
|
|
|
|
Жаңа көпір салушылар компьютерде құрылған модель көмегімен оның беріктігін зерттейді
|
|
|
|
Тапсырманы компьютерлік программаның бірінде орыңдаңдар.
В деңгейі
Windows операциялық жүйесіндегі жұмыс.
- Жұмыс үстелінде орналасқан белгішелердің ретін өзгертіңдер. Ол үшін экранның бос жерінде тышқанның оң батырмасымен қалқыма мәзірді шақырып, Вид бұйрығы үлгілерінің бірін таңдаңдар (39-сурет).
- Жұмыс үстеліндегі белгішелерді жасырыңдар.
- Белгішелерді қайта шығарыңдар.
- Жұмыс үстеліндегі белгішелерді тышқанның көмегімен жылжытыңдар.
- Белгішелерді бастапқы қалпына келтіріңдер
39-сурет. Жұмыс үстелі түрін баптау
С деңгейі
Қандай кәсіп иелері символдық,графикалық және дыбыстық ақпаратпен жұмыс істейді?Кестені мысалдармен толтырыңдар (4-кесте). Кестені құру үшін өздеріңе қолайлы программалық жабдықтаманы қолданыңдар.
4-кесте.
|
Кәсіп
|
Қызмет нәтижесі
|
Программалық жабдықтама
|
|
|
Символдық ақпаратты өңдеу
|
|
|
|
Символдық ақпаратты өңдеу
|
|
|
|
Графикалық ақпаратты өңдеу
|
|
|
|
Графикалық ақпаратты өңдеу
|
|
|
|
Дыбыстық ақпаратты өңдеу
|
|
Карточкалар №1
- Компьютердің программалық жабдықтамасы деген не?
- Операциялық жүйе қашан жүктеледі?
- Қосымшаларға қандай программалар жатады?
Карточкалар №2
- Программалық жабдықтаманың қандай түрін өздеріңе құруға болады?
- Программалау жүйелерінің қызметі қандай?
- Драйвер программалық жабдықтаманың қай түріне жатады?
- Драйвер программалар не үшін керек?
Карточкалар №2
- Утилиталар деген не?
- Программа-утилитаға мысал келтіріңдер.
- Утилиталар программалық жабдықтаманың қай түріне жатады?
Қорытындылау. Бағалау.
Үйге тапсырма: Тақырыпты қайталау. Шағын сөзжұмбақ құру.
|